!93 Difp.IV. Part. Vili, de caufa Exemplari. 194
ergo eft conceptus formalis : ex allata autem confideratione duplici de idea, facile erit folue-re quafeunqueobiediones in contrarium.
Refluitoficunda: Idea reuocatur tum ad fiorii & ad caufam efficientem tum ad formalem ; fob ea rffidintim enim confideratione, quâ eft conceptus obie-m^hmre- diuus, ad caufam efficientem reuocatur : fub w־Mt»r. confideratione, quâ eft formalis, reuocatur ad caufam formalem. Probatu rpr/w^ pars. Quia quod concurrit obiediuè, concurrit efficienter, fed idea in tali confideratione concurrit obie-diuè ,ergo & efficienter. Minor pate; ; maior probatur : Quod mouet potentiam, & concur-rit cum ea adadum,concurrit efficienter: fed conceptus obiediuus mouet artificem, vteffe.
diuè producat fimilem Cathedram, ergo &c. etmfrm.	Confirmatur ex dodrina, quæ traditur in
libris deanima communiter, vbi dicitur, quòd fpecies v. g. coloris in potentia vifiua receptæ concurrant efficienter cum potentia ad adum, licet fe habeant obiediuè ad potentiam 5 fic eti. am ftatua Cæfaris dicetur fuo modo effediuè concurrereadfabricationem fimilisftatuæCæ-faris.
Probatur altera pars : Illud eft caufa forma, lis, quod formaliter rem repræfentat ; fed idea, vt eft conceptus formalis, formaliter rem re-præfentat, ergo reuocatur ad caufam formalem : Minor liquet. Maiorprobatur: Itale habet idea feu exemplar ad rem exemplatam, ficutlehabet homo pidus ad hominem viuum, & ficut fe ha-bet ftatua Caelatis adipfum Cælàrem : fed homo
. pidus formaliter repræfentat hominem viuum, & ftatua Caelaris ipfom Caelarem, ergo idem dic de Idea.
9bi'	Dices tamen :quomodo homo pidus, qui
tantum eft homo analogicè repræfentabit for-maliter hominem viuum ? nam illud repræfen-tatfoiùmformaliter aliud, quod vniuocè con-uenit cum illo.
e׳Jì•	Refpondeo duplicem effe formam, vnam
intrinfecam ־ & alteram extrinfecam-: quando aliquid repræfentat aliud formaliter intrinfecè, debet elle vniuocu cum repraefentato, at quan-do vnum repræfentat aliud formaliter extrinfe-cè,fufficitvtfe habeatanalogicèad illud : Vnde duplex diftinguetur caufa formalis: vnaintrin-feca.informansque intrinfecè, & alia formalis extrinfeca ־ ad quam reuocabitur ipfa idea, non vero ad formalem intrinfecam 5 nihil autem ve-tat, quin aliquid in duplici genere caufæ repo-natur,fecundum diuerfas tamen confideratio-nes: fiev. g. calor in igne eft caula formalis ac-cidentalis¡ Itemalbedo in pariete: at vero vtca-lor eft id, quo ignis calefacit, pertinet ad cau-fam efficientem j fic exemplar vt eft intrinfecè in menteartificis־ pertinet ad caufam formalem, vtveròeftid,quo vtitur agens per rationem ad dirigendum opus ad extra, fpedat ad caufam ef-Scientem : quarefub ratione conceptûs forma-lis pertinet ad caufam formalem, & fub ratione conceptûs obiediui ad efficientem, quia vtfic affumitur ad dirigendum artificem in fua opera-done : fed fub conceptu formali concipitur fo.
îàm vt inhærens in mente artificis,non au. tem vt ipfuui dirigens.
Partitio. IX.
De caufis in ordine adfùos efficlu¿.
V Vbfeqnentium difficultatum explanationem tradet præfens partitio. Prima erit, an caufa
quaelibet fit perfedior fuo effedu ? Secunda an ‘ז*ז• neceffariò debeat effe prior ? Tertia anDeus fup-plere poffit caufalitatem omnium caufarum ?
Quarta: An omnis caufa debeat diftinguià fuo effedu ? Quinta an vous numero effedus poffit procederes pluribus caufis. Priores quatuor ni. hil fere continent difficultatis , at ifia quinta fati» eft controuerfa -, quare illam pro debito ex. agitabimus, præmifsâ breuiter priorum veri, tate.
Refpondeo itaque acaulas intrin. w״í״• li>' fecas, hoc eft materiam & formam, fiuefepara-tim, fiue confondimi fumantur, non effe præ-ftantiores fuis eftedibus ; cùm enim compofi-tum præter materiam contineat & formam,ma. ׳״ i»'» ׳ft-nifeftum eft, quòd vitra perfedionetn, quam f״“ habet à materia.habeat quoque aliam perfedio. nem à forma Item quòd præter perfedionetn, quam habet à forma, habeat aliam à materia, vt oftenfum eft dif.decompofto, vbi probauimm formam non elle totam quidditatem compofiti.
Item compofitum eft nobilius fuis parti-bus fimulfumptis, quia vitra eas importat ter-tiam quandam entitatem, vt vifum eft.
Quoadcaufam efficientem,&finalem,cer-tum eft illas effe nobiliores fuis effedibus, quia omne, quòd habet effedusipfe, habet à fuá cau. P«/’‘•”"'־״ faefficienti, & finali, ergo illa perfedio debet effe in ipfa caufa, eftque commune effatum m Philofophia, & Theologia, quòd omnis caufa vniuoca fitfaltem aequalis petfedionis cum fuo effedu : caufa vero aequiuoca maioris perfedio-nis j quia debet continere eminenter , & per confequens nobiliori modo,totam perfedio-nem quam dat fuo effedui. De caufa finali Pro. batur: quia finis eft nobilior rnedijs ad finem, loquendo præfertim de fine fimpliciter, & de rnedijs naturaliter ordinatis ad finem;media au-tem font effedus caufiæ finalis, ergo esula finalis eft nobilior fuo effedu.
Refpondeo ad fecundam contra Soncina- Num■:s•. tem f. Adetaph. quafi. 7■ omnem caufam faltem naturâ debere effe priorem fuo effedu : Ita com-muniter Phyfici contra Soncinatem; Probatur:
Omne dans effe alteri debet effe prius illo: fed omnis caula dat effe effedui, ergo áre. Minor patet, maior probatur: quia afioquin verifica-renturifta duo contradidoria ; Effedus non ha. beteffe, & tamen caufa dar illi elle. Deindein-dependens eft prius faltem natura dependente, ateffeduseft dependens, caulàautem indepen-dens.
Obijcit tamenSoncinas : Relata fontfimul otjf, natura ; fed caufa, ór effedus font relata, ergo font fimul naturâ , proindéque caufa non eft prior fuo effedu: Item materia, & forma, in quantum caufant, id eft prout font vnitæ inter fe, non font aliud quàra ipfommet compofi. tum, ergo non font priores fuo effedu.
I	Refpon.