23
Difp-IÍ- Partit-I.de Principijs Phyficis. 24
Decisio.
Nam
Ternarius
principiora
T> Efilutio prima : Videtur implicare tria effe ־^־principia Phyfica fimpliciter. Ratio mihi Pbyficorum videtur à priori* quia quod eft iimpliciter prin-
״״tz¿ c׳pium in u1a fckntia יà null° ali° dePendet
»£.	' tali fcientia: fed forma, & priuatio pendent à
materia prima, ergo non funt fimpliciter prin-cipia Phyfica. Maior videtur confiare, & con-firmatur ex natura principi¡, Principium enim ett illud,à quo emanat aliquid : quòd fi illud prin. cipium emanet etiam ab alio, iam non erit prin-cipium fimpliciter,fed fecundùm quid v.g.in quinario numero, primavnitas eft fimpliciter principium quinari¡, at fecunda vnitas eft qui-dem principium refpedu fequentium vnitatum, non tamen eft principium fimpliciter, fed fe-eundum quid : Item fint decem in eodem fcam. no fedentes, primat dicetur principium extero-rum fimpliciter , & abfolutè, fed ficundm non nifi fecundùm quid. Maior ergo eft vera, mi-nor vero probatur, idque nullo negotio, de pri. natione quidem, quia priuatio eft aliquid confe. quens,& pullulans ex materia prima : Pullulans, inquam, priuatiuè, quia cùm materia prima fit pura potentia Phyfica, ideò dicitur habere cx fe priuationem omnium formarum, dependet er-go priuatio ex materia, imo aliquo modo poteft dici fieri ex materia, ex eo quòd materia prima fit pura potentia Phyfica. Quòd etiam forma fiat ex materia, videtur clarum, nam educi ex alio eft fieri ex illo, ficutherbæ fiunt ex terra, quia educuntur ex terra,at certum eft apud om-nes formas fubftantiales,excepta rationali,¿ gre-mio materix educi, ergo ex illa fiunt, ab eáque dependent, principia vero Phyfica dicuntur ea, qua nec ex fie fie ipfis fiunt, ergo cùm priuatio, & forma fiant ex materia, non poterunt dici prin-cipia Phyfica fecundùm illam principiorü Phy-ficorum definitionem ab Ariftotel. allatam, & à communi fchola receptam, quæ certe plùsla-borat in foluendis rationibus contra didam de-finitionem, quàm in ea ftabilienda.
Rtjpendtnt. Refpondent communiter Peripatetici, vt vidimus fupra ex Conimbricenfibus, priuatio-nem, & formam non fieri, fed totum compofi-1mfu¡n»n. tum, quæ tamen Refponfio videtur ad placitum tKT‘	data,nam quandoquidem educitur forma,debet
neceffariò dici fieri. Probatur: Quod antea non habebat effe, & de nouo incipit habere effe, illud dicitur fieri : fed forma antequam educeretur de potentia materix, non habebat effe, & per edudionem habet effe, ergo proprie debet dici fieri, nam educitur de potentia materix, quia de eius finu beneficio caufx efficientis egreditur.
Confirmatur ; Effedus caufx agentis dici, tur fieri à caufa agente : fed edudio formx ex materia eft effedus agentis, ergo fit ab agente, dum vero dicunt folum compofitum proprie fieri, hoc videtur omnino repugnans, nam po-tiùs debet dici refultare, & prxfertim fecundùm opinionem, quam in fequenti difputatione am-pledemur , nempe quòd compofitum nil fit aliud, quàm materia, & forma vnitx, & tranfa-dx abfque medio diftindo vinculo.
Confirmatur /êci»d9 : Ignis dicitur fieri ex acre non aliâ certe de caufa , nifi quia forma
Confirmatur primi.
tocando.
ignis educitur de potentia materiæ aè'ris,vnde fie argumentor : Propter quod vnumquodque tale, & illud magis, fed ideò ignis dicitur fien ex aere, quia forma ignis educitur de potentia ma-teriæ aeris, ergo multò magis dicetur forma ignis fieri ex materia aeris, aut certe ex materia prima-
Refilutio fecunda : Etfi forma, & priuatio non poffint dici principia Phyfica fimpliciter, poffunt tamen dici principia fecundum quid: Prima pars patet ex fuperioriRefolutione. Se. eunda facile probatur , quia illud principium fecundum quid dicitur, quod licet ab alio de-pendeat, attamen ab ipfo alia dependen t, fed ex forma dependet compofiti conftitutio,ergo erit fecundum hoc principium compofiti : Quare fi Ariftoteles dicens eife tria principia Phyfica loquatur indefinite, id eft tàrfi de principio iim-pliciter,quàm de principio fecundum quid,cum eo conuenìmus, fi vero loquatur de principijs fimpliciter, vt ipfum interpretatur communis fchola, ab eo nunc difcedimus.
Refpondent communiter Peripatetici ad totum noitrum fundamentum . formam ideò debere dici principium fimpliciter, quia forma non fit ex alia forma ,fed hoc etiam fruflra dici, tur, nam multa funt in Phyfica,quæ à nullo alio eiufdem rationis fiunt, & tamen non folent dici principia Phyfica, v g. quantitas non fit ex alia quantitate , & tamen non dicitur principium Phyficum: motus non fit ex alio motu antece-denti, ergo &c. Adde quod in definitione prin-cipiorum habetur, quòd principia non fiant ex fe inuicem, quod nor! potei! intelligi, ita vt v-num principium non poffit fieri ex alio princi-pio eiufdem rationis, alioquin effet ridicula illa ratio, fed debet fic intelligi, ita vt vnum princi. pium fit independens, quoad fuum efe ¡fieri! & conferuari ab alio, manifeitum autem eft for-mam fieri ex materia, de priuatione etiam con-ftat, nam duplex eft priuatio, vt poftea offende-mus, vna generalis, & altera particularis ; gene-ralis non eft principium Phyficum, vtcommu-niter docent Phyfici, ièd particularis : at parti-cularis priuatio ex illa generali promanat, ergo fit ex illa, nam priuatio generalis eft, quâ mate-ria priuatur omnibus formis -, particularis eft, quâ priuatur hac forma, fed ideò materia priua-tur hac forma, quia priuatur omnibus formis, ergo priuatio particularis prouenit ex priuatio-ne geaerali.
Contra tamen prxdida obijei poteft il, la ratiocinatio, quâ Ariftoteles probauit fuprá principiaeffe contraria, & effe plura. f
Refpondeo tamen ex illo proceffu nihil fe. qui, nifi quàd ad compofitionem Phyfici com" politi ־»/i« requiratur priuatio,&forma - non tamen fequitur, quòd priuatio, & forma fint principia fimpliciter, fufficit enim admittere quòd fint principia fecundùm quid.
Si inftes ex principijs fecundùm quid non refultare nifi compofitum fecundùm quid.
Refpondeo hoc effe verum, quando omnia principia funt principia fecundùm quid. Quòd fi dicas. ergo etiam ex pariete, & albedineìàm benefiet compofi tum,quàm ex materia,&for-ma compofitum fubftantiale. Refpondeo hoc
negando,
Nam.•',. Forniti t ¿י priuatio tic-bet dici prin■' dpi a t antri ftcundìtm quid.
Roftondcnt•
Impugnan-
Obiettar.
Z'»■
Rtjfondte,