Tobias. Pars. I. Cap. IV. 0
His iam annis,quibus hæc dixi,& fcripfi,Germania bellis inteílinis fuit affli&fifima. Sed direptiones , cæ-des, funera,famis& peftis fæuitiem, militarium fcele-rum immanitatem, incendia, euerfiones vrbium,Chri-ftianorum Principym diffidia,& quidquid publicat ca-lamitatis cernimus,hoc Deus omne definito confilio in
, nos immifit. Ita Domino placuit. Ita fadlum eft. Sed banc diuinæ volutatis dodlrinam plerumque oppugnat argumentatio abfurdiffitna.Sic ratiocinantur:Hanc vr-bem Deus occupari voluit, ergo igriauia ducum , qui eam hoiti diripiendam pelmiferunt, non eft punienda. Epicherema fatuum, fyllogifmus peffimus. Et, quæfo, num probé húc in modum concluderem :cæleftis pater filium crucifigi voluit, ergo non male fecerunt , qui eum crricifixeruntjergo innocentes Iudaei, ergo Annas & Ca'iphas', ergo Herodes & Pilatus infantes. Cohæ-fio, aut fequela pulla eft.
$. III.
QVodde publicis calamitatibus didlum, idem de priuatis rerum iadluris quibufeunque fentien-dum.Dixerit quis : Hoc perdo,hoc patior, hoc metuo, hoc.me penitus madlat & occidit. Verum efto:fed hoc omne riori caft1,aut fortuito , fed diuina prouidentia &
Omnia ma-voluntate iuftiffima fieri afferendum. Has in cç poenas la,quæ no-Deus ׳ab ærernitare curri Hoc tempore commenfiis cil. biseueniuntEt quæfo te ,mi homo , hoc demum ,quod tibi fæ-bcnt°¿e 3י'׳ PÌUS hiftillo, mence altiffimâ repone : Malorum pcena-lium nihil vfpiam effe , quod Audiorem non habear 1. «aiPro¿.Deum. Veriffimè dixit Auguftinus : Nihil fit, nifi quo d & Hilar, aut ipfi facit, aut fieri ipfi permittit. Omnes njiferiæ & de dono, clades , omnçs ævumnæ ac calamitates, omries pepnæ, 2’^""•?'infortunia', iadtura? trilles & acerbi cafus omnes, fa-
9" lum fi denuas peccatum , à Deo funr. Quidquid enim malorum talium humana vita, voluti Lerna in nos ef-fundit,id omne à Deó ita volente prouenit. Atque hoc explicatiffime confirmamus.Eft ,qui hominem inno-centiffimum occidit. Hæc cædes à Deo eft , vti omries iuiuriæ tales & iniriftitiæ.Quod Auguftino eredes,,qui è cenfu (rio pro te ratiocinatur in hune.modumiErgo¿ ׳inquis, qui innocentem interemit, iuftè id fecit, an inique ? Inique fané , ait Auguftinus , iniquiffimè. Et tamen non fielet¿ nifi Deus permitteret. Et quàmuis file inique fecerit , ribri tamen inique Deus permifit. Hîc dixeris : Quare hoc permittit Deus ; quare dar ho-
. mini nequam poteftatem tantam iri hominem inno״ centem ; difputare vis,antequam facias vride dignus fis
2ta ifiie. difputare.. Dficite bonum facere, iudicate pupillo ac verba c. 1.viduæ,& venite, difputemus, dicit Dominus. Noli di-'1'־	■^Ge^’ quare dat Deus poteftatem hæc faciendi : qui dat
fX, feCl' poteftatem, habet æquitatem. Tu inique murmurare pores,ille æquitatem perdere non poteft. Nunquid ini-quitas apud Deum ; Abiit. Hoc fige,in corde tuo, hoc de cogitatione tua non excutiat inimicus.Facere poteft aliquid Deris,vt tu nefaias, quale faciat ; inique tamen facere non poteft, apud'quem• non eft iniquitas.
' Atque hoc per Chrifti Domini mortem luculente, g triorifträns idem Auguftinus : Quanta, inquit, bona eßt in ff 6\, pafiio Domini ? Et tamen pafito biiius iufii nonefiet,nifiDo^ iniqui occidi fient. Quid ergo ? Bonum hoc , quod
׳ nobispreflitum eft de Dominica Pafiione , imputandum eft iniquis interfeci oribus Chrifti ? aibfit. Illi voluerunt, Deus permifit. Illi nocentes e fient, etiamfi tantummodo voltùfient, Deus autem non permififiet, nifi iuflum efiet. Viluit, ergo fa-cere impius ,■ vt damnaretur , permifius eft, vti tibi profilare-tur. ffuod. volunt, imputatur, iniquitati impi¡ ; quodpermifi fisem eft , imputaturpoteftatiD ei. ille ergo inique valuit, Deus iuft e permifit'. Vide, quid tibi fecerit iniquus, quid iußus', Ille voluit, isle permifit. Ille iniuft 'e voluit, file iuft e permifit. Voluntas iniufta damnetur,perrniffi'0 iuftaglorifieetur.Quan-ta bona facía fiùnt iufti de malo iniufti ? Hoc magnum Dei, quia tcf bomtm, quod facis j ipfi 'tibi dedit, & de malo tuo
ipfi bene facit. Noli era0 mirari ,permittit Deus in dicio permittit -, permittit &menfùra, macero, pondere per-, mittit', Hpud illum non eft iniquitas ,tu tWtum ad illum pertine.
Verùm hac in re plurimi etiámnum tnifcrrimè haï- In ״mn{ m
Incinantur, dWm cauffas fecundas, ve in fcholis loqui- bona“״,* mur curiofiffime attendunt, cauifa prima penitus non b prima confiderata. Quod dixi, re fimili fub afpeélum nono. cou“ Fuit, vt in obeundis publicis religionibus magni prini cipes plebem ciuicam præcederent. Hîc fpe&atotum aliquis, feu principum , feu religionis contemptu,ca-pite tedio aditare, reuerentiæ nihil oílendere , & nec dominicos quidem oculos vereri. Hunc principum vnus confpicatus, & ad famulum tnox verfus: Abi, ait,
& impolito illi fpedlatori pileum decute , doce ge-nuaçum ceteris fubmitiere, Aélutumeò famulus per-uolans, itantis pileum excuffit, & impadla in tergum hafta iuffit reuerentiùs adeife. At ille , licet incultiffi-mus homo,mox pronum corpus inclinare,pileum ma-nu tenere, páriáque ceteris facere. Cur quæfo tam faci-lc hic homo ceffit ? Quia vidit principem famulo in-nuentem,& in aurem aliquid mandantem. Secum foi-tur non fine ratione cogitabat ; Tam extreme ftulcus non fum , vt turbas hîc excitem. Cedo , & obfequor.
Nani princeps ille nimis multos habet famulos,& fi re-,fidam vni, alij caceruatinv in me irruent, vnum non metuerem Antagoniftam : tam multis non cedere, in-faniæ eli. Huic namque principi tota ciuitas, tota pro-uincia famulatur. Tongæ manus regum. Cedo igitur, nec inuado famulum , qui mihi decuffit pileum. Ad fui principis nutum hoc fecit.
Nunquid non prudenter iftud י prudentiffimè. Nam cauifam primam attendit, non fecundam ; Dominum	'
íubentem, non famulum exequentem confiderauit.-fa-mulus quidem, vt cauifa fecunda, pileum decuffit ; fed princeps,vt cauifa prima, hoc fieri non tantumpermi-fit , fed di pr®cepit.
§. IV.
HOc ipfum omnibus omnino iniuriis , quæcun, que demum nobis ab aliis inferantur, altiffim® mente perpendamus. Intueamur non fecundas hafte, cauifas, non homines,non diabolos, nec res alias crea-tas, fed cauffam primam, omnium audiorem Deum.
Ita lobus,ita rex Dauid,ita-tam prifeæ, quàm nouæ le-gis fandliffimi viri,iniuriis aut damnis affedli non cauf-fas fecundas', fed primam refpexerunt : nec enim , qui Cauír noceant, fed à quo permittantur nocere , attenderunt, prima in X Chaldæi & Sabiçi deciiflèr ûc lobo pileurn3 cum oninçs uerfis refpe-pçcoris diuitias auferrent. At lobus non fecundas has xe10t.Tobus cauifas, fed Deum, cauifam primam , refpexit. An non regum optimo Dauid pileum decuffit Seme'ficùm fuum D •, Principem non verbis tantum, fed & luto ac lapidibus peteret ? At prudentiffimus rex Dauidi Sinite illum, in- *" Re£‘I(' quit, finite , finite , vt maledicat : Dominus enim pr&cc- Documenta pit ei, vt malediceret Dauid. D ,,minus pracepit ei. En por&iffimS documentum multò potentiffimum, ad fedandum ani- ad fed5dum mumaduerfiis omnes iniurias , & incommoda à quo- animumad-cumque demum homine, quibufeunque modis pro-Ue׳'fus.°™־ neniant. Hæc enim omnia non fortuito eafu , fed vi- &?Inco1a^ dentç ac iubente, aut annuente Deo contingunt. Vos, moda, aiebat Dauid , cauifam ftcundam , maledicum Serncij ego vero cauifam primam, Deum delidlorum meorum vindicem attédö.Nec enim tam fatuus fum,vt nefeiam, vnde fila in me mittantur fulmina. Idcirco non quid Semei dicat, aut faciat, fèd quid Deus velit, ac iubeat obferuo. Cognoui Domine , quia aquitas indicia tua,& in veritate tuahumiliafti me. Obmutui, & non aperui os J *'74’ meum , quoniam tu fecifili. Abfalon meus filius coro- r nam de taco capite molitur decutere. Ego taceo ,quo- ,•1־8י־׳*’
?¿Atti,