ÆsïlMA Vit eam Heli TEMV-IENTAMÍ
195	Commentari) in Lib.I. Regum.	196^.,«*:
Hoc mulieri crede, aquamfenon bibere.
Et Alexis in Saltatrice,
Mulieribus, inquit, omnium rerum fatis eft, fi vini eft ad bibendum fatis. Xenarchus haud inuenuftè mulierem quandam apud eundem Athenaeum , horrendo maxime iu-ramento fefe obftringentem inducit, hocpa-¿10.
Mihi contingat te fuperftite,¡ filia,
Liberdm ac •vinum btbentem, annuum agere.
Quod fi ita eft, inquit Antiphanes, an non eft impendio mifer,	,
Hxorem qui ducit., praterquam apud Scy-tbasl
iSic enim tantum •vitis non feritur.
Ex omnibus poftremò fequitur, quod etfi male fu/piciofus Pontifex, nonleuem eo pa-¿10 iniuriam illi fecerit, multa fune tamen, quæ eius iudicij temeritatem excufent,tem-pus, confuetudo , locus, oris rubor, & tu-midae fletibus gena:, madentes oculi, palpe-bræ minio tinftæ, agitatio ipfa labiorum ci-tra vllam vocis prolationem , quæ non mo-dò iratis, aut frigore algentibus , verume-tiam ebriis euenire folet, ac denique can-
dor ipfe animi ab omni maleuolentia alie- ram, aut fapam, aut defrutum, aut paflam, nus. Vtprimùmenim illius orationem acce- , quam Murrhinam quidam Plautum appel-pit , quæ fobriam mentem teftabatur, non, lareputant. Sapam autem appellabant, quod
quod forte alius quifpiam feciflet indignum ratus mutare fententiam, conuitiis exegit : fed cito mœftitiæ condolens, ac virtuti congra-tulans׳, illam benigne eft allocutus, & preci-bus illius fauit, & ad meliorem fpem eft: co-hortatus.
Cæterum quod ad temulentiam attinet, turpis eft profefto in viro quouis ebrietas, in-Vermilius. qúit Vermilius : at in muliere multò eft foe-Turpijßm» dior , maxime vero in Leuitæ vxore. Qua-«» muliire re pau)us in prima ad Timotheum id mo-itrieiai. ncc pcjujjj ג ne vx»res diaconorum deditæ fine vino. Hæc Vermilius. Ecclefiaftici 2j. Tanquam ira Dei mulier temulenta. Na-tura vero etiam in feeminis ab hac turpitu-dine abhorruifle videtur, cùm temperamen-
to corporis prorfiis contrario aduerfus e- £> quod vinum è dolio bibiflet, cædis abfolu»
brietatem armauit : quod pluribus éxpofuit Macrobius. Difarius Medicus, cùm apud Macrobium
Saturnal, lib. 7. illud Ariftotelis dittum ex-plicat, Mulieres raro in ebrietatem cadere, crebro fenes. Repugnantem enim ebrietati naturam mulier fortita eft , vtpote quæ hu-meiriflimo eft corpore. Docet hoc & læui-tas cutis & /plendor , docent precipue affi-duæ purgationes fuperfluo onerantes cor-pus humore. Cùm ergo epotum vinum in tam largum ceciderit humorem , vim fuam perdit, & fit dilutius, nec facile cerebri fe-dem ferit, fortitudine eius extintta. Sed & hæc ratio iuuat fententiæ v eritaiem, quod mu-liebre corpus crebris purgationibus deputa-tum, pluribus confeétum foraminibus, vtpa-teat in meatus, & vias prebeat humori ine-geftionis exitum confluenti. Per hæc fora-
A mina vapor vini celeriter euanefcit. Præter- Meli eaver'o etiam nimio frigore, quod in earum T FMV-corpore eft, hauftum vinum frigefcit, & ita LENTAM. debilitatur j vt vis eius, quæ elanguit, nui-lum calorem poffit, de quo ebrietas nafci-tur, excitare. Hæc ille. Naturam autem fa-pientiores quique populi imitati, honefta-ti mulierum confulere volentes , vino pror-fus eis interdixerunt. Apud Maffilienfes - o- fiuomuht-lim vini viras feminis lege perpetua prohibí-tus fuit. Quod etiam aetate fua Theophra- Theophr• flus Mileti obferuatum fuiife memoriae pro-didit. Qui vero devictu, atque cultu Popu-li Romani fcripferunt , inquit Agellius li- A^e 1U '
B bro decimo N ocrium Atticarum, capitevi-geiimotertio, mulieres Remæ , atque in La-, rio aetatem abflemjas «gifle, hoc eft vino fern-per, quod Temetum prifca lingua appella-batur, abftinuifle dicunt : inftitutúmque rvt , cognatis ofculum ferrent , reprehendendi caufa, vt odor indicium faceret, fl bibiflent.
Bibere autem folitas ferunt loream, paflum, murinam, & quæ id genus epotant, potu dui-cia. Quæ tamen Varro iis iolummodo indui- Varro, getj quæ iam aetate proueftae erant: fic enim: ait libro primo, de vita populi Romani : An-tiquæ mulieres maiores natu bibebant 10-
demudo ad mediam partem decoxerant. De-frutum, fi ex duabus partibus ad tertiam re-degerant deferuefaciendo. Paflam nomina-bant, fi in vindemiavuam diutius coitamle-gerent ; eàmque palli eflent in fole aduri. Por-rò tanta religione ea confuetudo feruata,at-quedefenfaeft, vtnón modo ,fi quæ vinum bibiflent, de fama atque exiftimatione peri-ditarentur: verumetiam viris libera po'teftas eflet in eas.animaduertendi non minus, quàm fife probro, aut adulterio polluiflent; quem-admodum in eodem loco refert Agellius ex Marci Catonis authoritate. Tertullianus A - Tertullian. pologet. capite fexto. Plinius libro decimo-Hin. quarto,capite decimotertio, referunt Egna-tium Mecennium, cùm vxorem interfeciflet,
tum à Romulo : & ex Fabij pidoris Annali-bus ,matronam, quæèaculos, in quibus erant claues cellæ vinaria’, refignaflèt , à filis mori inedia cóadam. Dote etiam multatas refert Gothofredus ad caput decimumfextum No- ju°til0“e‘ uell.vigefima fecunda. Tam antiqui m oris cau- Athcn«««. fam,Athenæo referente, Alcimus Siculus in Italicahiftoria hanc efle docuit, qùod, cùm Hercules Italiam peragraret, & æftu , atque labore aridus & fitiens in Crotoniatarum, fines accefliflet, rogarétque fibi potam ex-hiberi, viro iubente vinum propinari, illibe-ralis mulier lagenam occuluerit, iufleritque c proximo fonte aquam petere. Qupd fattura indigne ferens heros, viro impenfiùs laudato, decreuit: vt mulier impofterum vino abfti-neret, quæ lex illico totam Italiam peruagata eft. Vertun, vt opinor,hanc fi legem Herv