In cPrimum lib.
goquàm fimilitudofuntrelatiua obliqué & intrin-fecè. Oblique dico,quia ea,quæ referuntur ad fe,im portant in obliquo. Intrinfecè dico,quoniam habêt in le relationem, & etiam id,ad quod referuntur,ita <j> non quærunt determinari extra,ficut dicitur : Illi funt ijjni!es:.hoc.eft,Ifte eft fimilis illi,'& ille eft fimj-jonauent. llsAlbertus.
^Et Concordat Bonauentura, dicendo: Imago Silimdit^do, prout Sanili tradunt, dicunt hic ef-ientiam .¡.Importat enim imago vnitatem cum di-llinilione, &fimilitu.dofimiliter propter intrinle-cam relationem. Ideo in nomine hoc imago, & fi-milit.ndpj quantum ad aliquid fu® fignifieationis, notatur vnitas eflentiæ : & quantum ad aliquid, plu ralitas perfonarum.
<Conlcquenter probatur pluralitas perfonarum Oeneiis i. in Deo,ex principio Genefis,quo habetur. [In principio creauit Deus cœlum& terram.VbiperDeum inteUigiçtjrpater, per principium filius} qui in Euâ-
" gelio legitur relpondiffc Iiidæis quærentibus, Tu quies,ait-r Principium, qui & loquor yobis. vtfit lenfiis, In principio,ideft in filio feu per filium crea-loin. >. uit Deus pater cœlum & terram, iuxta illud : Omnia per ipfum facia funt. [ Hæbraica veritas habet ] -in principio Genefis [Elohim, quod eft plurale huius lingularis El.] quod figmficat Deum, fîcq; quod dicitur, In principio Elohim creauit, tantum eft di-Bauidcnr 1Cere’ creauit, prout in textu pleniùs continetur, 'dicat ma- lllle,etiam maximus Prophetarum & regü Dauid] ximusPro .qui dicitur maximus Prophetarum, & regum,ideft mr"U£’ viddemagnus inter Prophetas,&reges. vel maxi-*3,‘ mus ex parte modireuelationum fuarum,quoniam non imaginaria oftcnfione, fed anagogica & pure intellectuali illuftratione fuas fortitus eft Prophe-,tias,& quoniam ipecialiter promiflïim eftei,çpçxfe minefuo Dei filius per incarnationis myfteriumna a.Reg.23. fceretur.Vndea.Regumloquitur de’feipfo:dixit Da uid filius Ifai, dixit vir cui conftitutum eft de Chri-Ito Dei lacob, egregius pfaltes Ifrael, fpiritus Do-¡minilocurus eft per me , ficut lux auror® mane fine Jàvfesbusrutilat See. Deinde ponuntur in textu mul-It® authoritates ad proban dum trinitatem p erfona-rum ih Deo, multoque plures poffçnt ad idem pro-ln Dialo- M^dum induci, quæ & alibi funt induitx, præfer-gion ii.,. timin Dialogion de fide Catholica. Et quodinpro-art.n. ,2. .uerinorum libro increatafapientiaproteftaturfDo ilou *• .minus ppflêdit me] exponitur fic: Deus pater perfe-dté me habuit, quia'increata,ac genita fapientia, J>.eo patri æqualis eft. Authoritates quoque in litera Alterius. .allegat®, fuis locis diligenter expolit® funt,
-? ^.Notandum vero qitod.circa hæcfcribitAlber-tus: Authoritates adductæmifta diftinftione, trini-taierh nouem modis probant feu innuunt. *[Primb, ex configinificato numeri pluralis, ficut cum dicit, Eloymvcldq.f Secundo,exproprias nominibus per fonarum,ficut in PlalmotVerbo Domini coeli firma vûi si t* d>nc &c, Vbi verbum & fpiritus nominâtur.^Ter-tib,ex ordine verborum,ut ibi: Beiiedicat.nos Deus Deiis.nofter,benedicat nos Deus, Quarto, à nume-I&ùs.	ro’terminorum ad Deipræconium pofitorum,. vt
inTfaia; Sanatus,’Sanctus, Sardius.Do minus Deus omnipotens. Quinto , ex aé'tu perfonarum, Cum Md. z> legitur ;:I?dminu$ dixit ad me,filius meus es tu,ego hodie genui te. Sexto, ex proprietate perfonali, vt eam dicitur ab Ifaia: Generationem eius quis enar-““ SJ" rabit?Generatio quippe pafsiua, proprietas perfo-Itouex. 8. nalis eftfilij. Septimo, per appropriata,vtibi: Dominus polfedic me ab initio viarum luartim. ^OCta
- uo, ex ordine generationis atteins ad produilio-
S ententiarwm_j,	j 9
nem creatur® in tempore,vt in EccIefiaftico:Ego ex EccL1* orealtifsimi prodiui primogenita ante omne creaturam. *[Nonó, ex ordine.generationis teternse ad Mjchfa temporalem eiuldem filij generationem, vt ibi: Tu Bethleé ex te egredietur &c. & egreflus eius a principio , a diebus acerni tatis . H®c Albertus, & idem Bonauentura.Dicit autem fapientia increata:[Eram frou fc ludens] ideft, deleflabiliter agens, aut propter ociii contemplationis, aut propter cellationem,& quietem ab operibus fex.dierum. In ludo enim eft dele-flatio,& quies ludentis,
Q_V AE S T I O I.
PRimo qnsriturcirca diftinilionemiftam, zi»
fit tantum vwtsvenaDeus. yidetur quod nó toon-a «f quia lingulare & plurale idem defignant, fedhoc rlcatsm. nomen Deus, habet plurale, cum feriptum fit:Deus ftetit in lynagoga deorum. Secundo, Deus eft lum- * mum bonum, fedmeliuseft efle plura fumma bo-^1,8’* na. Tertio, Deus poteft plus facere, quam mens hu- 3 mana pofsit concipere, fed mens humana concipe-reporeftefleplurabonafumma, ergo Deuspoteft facere aliud fummum bonum ,
<[in oppofitum eft authoritas fidei & rationis. jn oppoft-^Adhoc Bonauentura refpódet; Impolsibije eft tum. efle plures Deos. Et fi redte accipiatur fignificatum huius nominis Deus, non folum eft impofsibile, fed etiam in intelligibile: quia Deus dicit ens fimplici-ter lummum, tam in re, quam in opinione cogitantis. Idcirco ab ipfo,in ip 1b,& ad ipfum funt omnia, &-inipfo eft ftatus. ideo impofsibile eft intelligere,
aliquid ei parificetur, aliud ab ipfo, faluo hocin-tellediu, q> fcilicetDeus fit tale ens.
- Ad idem relpondet Thomas;Cum omnis multi Thomas. tudo procedat ab aliqua vnitate, vt Dionyfiusait, Pi°nyf oportet vniuerfitatis multitudinem ad vnum primum exterorum omnium principium produfti--uum reduci:quod & fideslupponit,ratioquedc-monftrat. H®6 Thomas. Adidem inducit Scotus scotus. multas rationes demonftratiuas fubtiles,
5"Sed nonyidetnmhufc quteftioni diuimmoran-dum, cum in eius folutione Theologi,&meliores I-'hilofophi fint concordes . Boetius quoque,&Da- y°“,au(?‘ -mafeenus fie probant.quódvnusduntaxat fit Deus:	a c "
quiafiplures eflent, aut conuenirentin omnibus, & ■ficin nullo abinuicem diftinguerentur, nec eflent duo,aut plures: aut diftinguerentur in aliquo, & fic perfedtio aliqua deeflet vtrique, nec aliquis eorum confifteret verus Deus.Stratio illa etiam a Philofo-phis eft indufta, atque in lib.de caufis habetur. Ari- Aí¡ftote. ftoteles quoq; in diuerfis locis per varia media pro bat,& Deum effe, & q> non fit nifi vnus verus Deus. Cuius argumenta Sanitus Thomas in Summa con- Tho a tra gentiles libro primo,cap. 13,introducit. vnde& na.conrra iu prima parte Summxftif, quaftione fecunda dif- p," q. ^.ar feruit; Deum efle, quinque vijsdemonftratur, Pri- t>c -ma manifeftioreft, & iumiturex ordine motíen- J tium,atque mobilium,in quibus nonpoteft efle pro ceffus.in infinitum, ideo oportet efle vnum primum motorem, á nullo motum, alioquin nil mouere-rur. Sicque 8. Phyficorum probatur, quod Deus fit i&vnusdimtaxat. Secunda via eft ex ordine caularum efficientium. Nifi enim eflétvnaprima caufa efficiens ánullo effefta, nil fieri poflet, cum nihil producatfeipfum, .neceatur in infinitum, cum fit ordo in genere canf®. Tertia via eft ex ordine poffi-bilium aliter fe habere, videmus nanque multa mu tabilia,& corruptibilia efle; talia quandoque non fuerunt, & tandem nori er iit. Ideo ante omnia talia
oportet
Quinque vijs demo ftrarj Deu çfle.
»
Ariftotel,
?