jg D. ‘Dionyfitts gebit me ficubi hxfito].i. fi alicubi dubito,[qu?rere] I doitioribus,feu in libris,vel illuminatione a Deo, licob i. juxtaillud iacobi primo:Si quis veftrum indiget lapientia, poftulet a Deo. [ Nec pudebit me, ficubi erro, difcere,] corregionem, & informationem a la-Prou. ij. pientioribus gratanter accipiedo. Qui enim acquie icit increpationibus, poflefforeft cordis, vtSalomon loquitur. , r circa hxc duo queruntur. Primum, quomodo deitatis lux dicatur ineffabilis,cum multis exprima-tuf nominibus i quomodo etiam inaccefsibilis affer »Gl „• ratur, cum fcriptum fit, Accedite ad eum, & illumi namini.Adprimum dicedum,quod Deus,& ea,quae mo'do‘,d°- Dei funt, ineffabilia perhibetur, quoniam nullis notatur inef minibus exprimi queunt, per quae plenarie, & ficuti “cceiiii in feipfis funt, intelligantur. Ad fecundum,q> Deus bilis. accedipoteftperfidem& imperfeitam notitiam in hac vita,non autem per fpeciem, & comprxhenfio-nem plenariam.De his in queftionibus dicetui* diffit fiils. [Omnes catholici traftatores hoc intenderfft, fecundum icripturas docere, q> pater,& filius, & fpi rituflamftus vnius fint fubftantix, & infeparabili x-qualitate vnus fint Deus.] Tres enim perfonx infepa rabiliter funt xquales,vtpote vere confubftantiales. Deinde tagit Magifter,qualiter Auguftinus reuoca-uitinlib.Retraflationum, quod alicubi fcripfit. Sic loan.i;. equidemaitinlibroRetraftationu:[Vbidixidepa-tre,& filio,Qui gen uit]fcilice t pater eternus,[& que oenuit,vnum effidicedum eft, 'ynum'funt,ficut aper te veritas(icilicetChriftus)in Euangelio ait: Ego & pater ynumfumus. ]Dixit quippeAuguftinus, hoc verbum, Sum es eft, de tribus perfonis in Angulari numero praedicari (quia defignat fubftantiam. Po-ftea tamen hoc reuocauit, quoniam quamuis fignet fubftantiam, attamen eam'defignat per modum a-itus. Aftus autem numeratur fecundum numerum luppofitorum.Confequeter probat authoritatibus veteris teftamenti vnitatem deitatis,feu vnum tantu modo efle verum Deum.nec eft difficultas in litera. Deus autem nomen eft naturae, ied Dominus nome eft poteftatis. Deus enim quantum ad id, cui nome imponitur,nomen eft abfolutum, defignans fubftan tiam feu naturam. Sed quantum ad id,a quo nomen imponitur eft nomen operationis, vt infra dicetur. Dominus vero relationem defignat, quatum ad fuu formale, quod tamen in Deo refpedtu creaturarum non eft nifi relatio rationis, fed ratione fundamenti eft nomen poteftatis, in qua fundatur dominiu, vel potellas pro relatione accipitur, fcilicet pro domi-, nio. Deinceps probat in Deo effe perfonarum plura litatem, atque effentix vnitatem per id,quod domi-Gene. i. nus genefis primo. paciamus homine ad imagi- nem,& fimilitudinem noftram. Vbi fecundu Augu-ftinum per hxc duo verba,Faciamus & Noftra, infi-nuatur pluralitas perfonaru : & per hxc duo vocabula, imaginem, & Similitudine, vnitas deitatis.Por-Hiluius, ro Hilarius ex quolibet horum quatuor nominum probat in Deo perfonaru diffinitione,¡ficut in litera recitatur .Similitudo nanque fignificat relationem profluentem ex vnitate qualitatis, qux relatio requi ritdiftimftafuppofita.Similitudo etenim dicitur rerum differentium eadem qualitas.ficq; ex parte eius quod eft ratio fimilitudinis produitiua, oftedit vnitatem effentix, quod eft bonitas, lapientia,fanftitas & confimilia, qux in Deo per modii qualitatis figni fleantur, Et eadem ratio eft de noie hoc imaoo,qux notat imitatione vnius ad alterum f m aliquid vnu. Infuper Auguftinus,& Hilarius differunt in hoc circa expolitionem,& intelligentia anthoritatis prxta- Qarthufianùs dx, quia Auguftinus videtur accipere in verbis illis tantum imagmem,& fimilitudiné hominis ad Deii, Hilarius vero accipit imaginem & fimilitudinem v-mus perfonx ad aliam:& quòd homo accedat ad illam fimijitudmem, quantum poteft fua diuerfitas , qua fubftantialiter differt à Deo.Itaq; [ Hilarius in Ii Hilarius, bro de Trinitate, dicit his verbis lignificati, q> m Tri nitatenec eft diuerfitas ] .1. fubttantialis diffinitio', [nec fingularitas] quia eft ibi effentix cominunicabi litas, atque communio,& ita non eft ibi fingularitas pura,qux communicatione excludat:nec folitudo » cumfitibi perfonarum focietas per vnionem amoris,& comm unionem naturx, & actionis.Ideo Hila rius volens ifta fubtiliter,& fané intelligi ait: [Profef fio conforti) fuftulit intelligentia fingularitatis . Nó dicit,pofuit aliquid. Ita etiam cum dicimus,tres per ionas, fingularitatem,& folitudiué tolli,tpus].i.aufe-rimus & negamus Deo cóuenire folitudinem, qux perfonarum pluralitatem, &focietatepr excludat, nó tamen illam, qux pluritatem, feu diuerfitatem na turxnegat, cum in Deuteronomio Deus teftetur: Videte q> ego firn folus. Conformiter dicimus Deo ncut. non cóuenire fingularitatem,qu^ incommunicabili tate includit,aut perfonarum pluralitate excludit. 5"Circahxcfcribit Bonauentura: Videtur'exhis Bonauen. quòd fecundum Hilarium oisdiitio numeralis ni- . ” hil ponat in diuinis,fed tantum priuet. Ad quod di- . cendum,qtiod hxc fuit opinio Magiftri, quòd fcilicet termini numerales nil ponant in diuinis, qux-o- Nota Ia-pinio communiter non tenetur, quia non habet ve-ritatem,vtinfra.patebit.Excuiatur tamen Magifter, ca nomi—, quia idcirco dixit nomina numeralia in diuinis nil na nume-ponere, quia important numerum,qui non eft pro- ra la' prie in diuinis. Numerus nanque caufatur ex Vilitatum aggregatione,& diffinitione. Diffinitio vero vniutum vnitatum tripliciter fit, vtpote continui diuifione, triplex di formarum difpartitione,&gradufeu ordine. Quo- m“l°’ niam ergo in diuinis non eft aggregatio nec talis di ftinftio, ideo nec num erus proprie. Hxc Bonauen-tura. > > ^Hinc Albertus-.Vnitas,inquit,diuinx effentiq eft Albertus, ipfa effentia, qux alia ratione eft effentia, & alia ratione vna effentia. Effentiaenim eft, cuius aftus eft effe.DicitnanqueAnfelmus,quòdeffentia, efle& Anicia’, ens, differunt ficut lux, lucere, & lucens. Sed vna eft, inquantumin feuna exiftens, filis (ut ita dicam ) naturalibus proprietatibus ab aliis diftingui-tur, qux non funt ipfa effentia : & perlonx vnitas, eft proprietas, qux eft perfona : & unitas notionis, eft notjo, licèi aliter in termino numerali fignifi-cetur. Et fimiliter dico de duobus nel tribus, fecundum qnod dicunt iterationem unitatis perfonx,uel unitatis. Magifter ergo attendit,quòd unum non addit luper id, quod res eft, nifi indiuifionem, ideo dicit nil ponere. Siautem attenditur id, quo perfona eft una,uel duj.uel tres,tunc ponit proprie tatem fub alio modo fignificandi. Hxc Albertus. ^Infuper quxritur circa uerba illa prxhabita:Fa- Qytftio. ciamus hominem ad imaginem, & fimilitudinem Gene’• noftram, quid fupponit ibi imago : quia aut effen-tiam,aut perfonam. fRefpóndet Albertus:Imago,&fimilitudo hic di Albertus, eunt effentia diuinàin reito,& tresperfonas in obii quo,. Vnde imago eft effentia una in tribus perfonis fe in eadem effentia imitantibus, & fimilitudo eft ef fenda una per modutn qualitatis, qux fecùdum Da Damslce. mafeenum affequitur fubftantiam, ficut bonitas, lapientia, & hmói,in perfonis libi fimilibus in bonita-te,fapientia,& uirtute atq; huiufmodi.Vnde ta ima- go