35$ Difp.IX.Part. Vide motu grauiu,&leuiu.
violenter ; ergo non mousntur ab extrìnfeco.òc per canfequens non mouentur à fuis progeni, toribas, qui tunc funt ipfis genitis quidextrin-fecum ; mouentur igitur à feipfis.
Præterea ab ilio mouentur grauia, & lenia, quo intenfo, vel quo remiffo per fe intenditur, vel perle remittitur eorum motus, fed intensa, vel remifsà gratinate, aut leuitate intenditur, vel remittitur morus grauium,& leuium ; ergo mo. nentur à fua grauitate, aut'leuitate , quæ fune qualitates ipfîs intrinfecæ, & non à generante -, à didis quidem qualitatibus inftrumentaliter ; principaliter vero à forma fubftantiali, à qua emanant didæ qualitates motrices : ficut ignis mediante calore fuo calefacit ; ignis quidem in ratione caufæ principalis, quæ vtitur calore vt inftrumento.Maior argumenti patet ;minorem vero experientia comprobat. Probatur vero , quòd fotmæ fubftantiales grauium, & leuium fint caufæ principales ;quia illud eft caufa prin-cipalis, quod eft principium motus; fed illae for. mæ fubftantiales funt principium motus, non vero ipfa grauitas,aut leuitas : probatur.
Illud non eft principium principale motus, quod non eft natura ; fed grauitas,& leuitas non funt naturæ, quia non funt fubftantiæ ; natura enim tantùm conuenit fubftantijs ; non funt igi. tur principium principale, ergo eft ipfaforma fubttantialis.
Quòd fi dicas,grauitas à quonam moue-bitur ? Refpondebo, & quaeram à te, quantitas per quid eft quanta ? potentia motrix in anima-li per quid mouetur ? non refpondebis aliud,nifi quantitatem per feipfam effe quantam,& po-tentiam matricem in animali feipfam mouere ^ao.aliam vero vt quod: ita dices de grauitate, & leuitate ; eadem enim omnino eft ratio, ac de potentia motrice in animali quoad hoc ; anima-tio enim,aut inanimatio quantum ad id nihil fa* ciunt.
Probatur infuper refolutio : Vt fe habet ignis ad calefadionem, ita fe habet ad motum furfum, cæteris paribus ; fed quòd ignis calefa-ciat, non attribuitur hoc generanti ; ergo nec quòd afeendat furfum ; igitur ficut ex fe cale.
facit, ita à fe mouetur furfum, & non à gene-rante.
Denique probatur: Illud non efl à gene-rante, quod non necefiariò congeneratur cura forma principali: fed iftemotusgrauis,qui ino-dò incipit, non congeneratur cum forma gra-uis i quia forte forma grauis eft iatn genita à centum annis : ergo ifte, & huiufmodi motu» pofteriores generatione ipfius graui» non funt efFediuè à generante, ièd fe habent, ficut acci-dens fe haberet in meipfo de nouo genitum, ac-cidens autem illud de nouo in me genitum non attribueretur generanti ; ergo nec motus gra-uium, & leuium debet attribui generanti, fed ipfi rei graui, aut leui.
Dicta tamen dodrina debet intelligi de fe-eundo motu grauium,& leuium : vnus enim eft motus, qui dicitur primus motus eorum, & eft ille, qui conuenit illis ftatim, atque habent for-mas grauis,&leuisj eodem enim momento,quo recipiunt formas grauitatis, & leuitatis, necef-fano ponuntur in loco inferius,aut fuperiùs, ni. ii occurrat prohibens : alius motus eft, qui dici-tur pofterior,quique illis conuenit toto tempo-re fuæ durationis, quando funt extra loca fua naturalia: &de hoc motu procedit refolutio; de primo enim vult Ariftoteles, & eius Com-mentator grauia, & leuia moueri à generante: vnde ad concordiam reduci poffent varia Ari-Itoteli!,& Auerroïs loca ; dum enim dicunt gra. uia moueri à generante, intelligendi funt de pri. mo motu; dum veto contrarium afferunt, 10-quuntut de fecundo motu.
Quaeres, an motus grauium, &leuium fit -״>׳״״, ״>׳ quid immanens,vel quid tranfiens? Refponden ffXTyrt dum cum Ioanne de Bacone, fumendo grauita. quid tmrt¡¿' tem praecise pro ratione faciendi motum infe- n'"'f riùs, & pro eo, per quod graue mouetur infe-riùs,effe adionem immanentem ; quia adio re-cipitur ingrani ratione grauitatis: fumendo ve. rò grauitatem pro adione grauitatis tranfeunte inipfum totum corpus graue, & faciente ipfum acquirere íúum ש¿¿, tunc eile adionem tranf-euntem , magifque ordinarie dici adionem tranfeuntem, quàm immanentem.
DISPUTATIO DECIMA.
D E
GENERATIONE ET CORRVPTIONE.
tMperitur Difytaatiomtftatw.
íVñcta , quæ fpedant ad li. bros de generatione, in alijs Philofophiæ partibus à nobis inuda,præfenti difputatione difeutiemus : omnia autem illa, ni fallor, ad hæc capita reduci poifunt, nempe de ge-neratione fubftantiali, vtpotenobiliori produ. ¿Hone, prout fecundum feconfideratur : dein-de de accidentali, quam alterationera vocant
Philofophi : poftea de quibuidam dubijs circa adionem ; nam de adioneex profeffo egimus in Metaphyfica in praedicamento adionis, & paf-fionis : de nutritione verò,augmentatione, & generatione nihil hîc dicimus , quia cùm fine adiones potentiae animae vegetatiuae, oppor-iunior de illis in difputationibus de anima erit fermo.
Itaque huius difputationis iftæ erunt par-titiones. Tnmii, de ipia generatione fubftan-
tiali