509 DiCXIV.ParkVI de obieélo pot: vifmæ. p© dam alij putant colorem nihileffe aliud, quam luinen receptum incorpore opaco, ita vtadue. niente lumine redeant omnes colores, & rece-dente recedant -, vnde volunt eandem efle na-turam luminis, & coloris, dicuntque, quòd lu-men modificatum fub ratione dilgregatiua vi-sus fit albedo,& fub rationecongregatiua vi. sûs fit nigredo : Non multum ab hac lententia difeedit Albertus Magnus lib. primo de fenfeu& finfibili dicens in ipfis corporibus efle quidem materiale coloris ante aduentum luminis, illud-que efle aliquid refultans ex primis qualitati-bus ; vnde vult materiale coloris efle quid di-ftinélum ab ipfo lumine•, formale vero coloris vult haberi per ipfum lumen ; Communior ta-men opinio fcholæ eft, quòd diftinguatur eflen« tialiter verus color ab ipfo lumine. Quærimus fecundo quinam fint extremi co-lores? Quærimus tertio, quomodo producantur veri colores? De cisio. T? Efeolutio prima : Veri colores à luminedl-*־'־1 .«¡¿¿«¡¡ןftinguuntur, non tamen colores apparen-""'י tes Secunda hæc pars patet; nam videmus ad ipfam luminis modificationem variari colores in iride, & in collo columbæ, cuius fignumeui-dentiflnnum eft , quòd fole non oppofito ipfî nubi roridæ colores non appareant in iride, quales apparent fole ipfioppofito,ergofignum eft colores, quos videmus in iride, non efle ve. ros colores, lèd tantùm apparentes, & petitos à diuerfa luminis modificatione. Fr,b.primi, Probaturfecunda : & principalis pars refo- ־ lutionis, videlicet quòd veri colores diftinguan-tur à lumine. Primo: quæ habent diuerfasdefi. nitiones, diftinguunturformaliter.&eflentiali. ter inter fe: fed ex Arinotele color, & lumen ha. bent diuerfas definitiones, ergo &c. maiorpa. ter. minor probatur; nam lumen definitur abA. riftotele atlu! perfricui- id eft quod facit perfpi-cuumaitu efle perfpicuum -, nam aër v.g. defe non eftaélu perfpicuus , fed redditur aäuper. fpicuus per lumen: at color definitur ab Ari-ftotele motiuiu aftu perfricui, vnde lumen facit perfpicuum effe aclu perfpicuum, fed color iam mouet aétu faélum perfpicuum , fupponitque iam ipfum efle aétu perfpicuum, fed mouet ip-fum, id eft producit inipfo aétufpecicsin opi-nione admittentium fpecies: at fecundùm nos in tantum dicetur mouere aélu perfpicuum, in quantum non percipitur à vifu, nifi beneficio medi¡ aélu perfpicui. Stcnii, Secundo probatur refolutio: Color eft quid permanens, non vero lumen ; videmus eaim rem albam femper manere albam, remque ni-gram femper manere nigram : at lumen aliquan. do eft maius, aliquando minus, perfeueranti. bus tamen ijfdem coloribus eo modo, quo fue-rantab initio. r«■»'¿. . Tertio : Idem manens idem femper facit idem : fed videmus eodem remanente lumine diuerfos caufari colores v. g. in pratis, in quibus diuerfi apparent flores diuerfi coloris, & tamen idem lumen illos illuminat; quòd fi idem effet color ac lumen , ficut idem eft lumen , ita & ijdem effent colores, & tamen patet contra-ri«m. Quarto : Denique aliquando per elena. S«nni. tionem vaporum è terra colorantur Parietes, ap. parentque virides, nonalia de cauia,nifi quiafol eleuat cum vaporibus tiniluram herbarum , quæ tranfiens prope parietes ipfis adhaeret, at lumen hocpræftare nonpoteft, vt patet adíen, fum. Obijciestamen: Ariftoteles fæpiùs videtur obt¡. definire eodem modo lumen, & colorem, ergo eadem eft vtriufque natura: deinde canit tecle, fia: rebufe^iam color redit vultu nitentiíSyderu^Sz Poeta, Rebut nox abftulit atra colorem : Es qui. bus colligitur, quòd fol det colorem rebus, & nox aufferat. Refpondeo, quòd licet Ariftoteles videa- e,¡¡,. tur in pluribus eodem ferèmodo loqui de colo, re & lumine, eius tamen locutio fit Analogica, ficut fiquis eodem modo loqueretur de homine piólo, & de homine viuo propter quamdam , quam interfe habent, fimilitudinem: ita dices de lumine, & colore propter quamdam, quam habent inter fe fimilitudinem, in quantum, in-quam, lumen, & color fune obieólum potenti® vifiuæ : & dum dicit Ariftoteles, quòd color oft motiaus perfpicui, ita vt lumen fit motiuü per-fpicui, nota quòd perfpicuum fumatur diuer-fimodèj nam indefinitione colorisfumiturpro perfpicuo terminato, qualis eft paries, & fimilia corpc ra opaca; at in definitione luminis perfpi-cuumfumitur pro perfpicuo interminato, cu-iufmodi eft aër illuminatus, ignis &c. A d authoritates illas Ecclefiæ,& Poê tæ,Re-fpondeo nihil aliud fequi, nifi quòd color non poftìtaélualiter videri, nifi medium fit illumi, natum, eftque idem ac fi diceretur quòd videa-mus colores lumine adueniente, quos non vi-debamus ipfo abfente, & eos non videmus,dum tenebræadfunt ; quia vna conditio ex requifi-tisad videndos colores eft lumen. Refelutio fecunda : Duo funt extremi colo. Na" resnempealbedo, & nigredo: probatur prà»ò.■ ״¡,ñt’ quæ participant extremas rationes ,illa funt ex-. «׳״»•״'«-trema: fed albedo, & nigredo participant ex. ‘¿",’1, pr¡mi. tremas rationes coloris, ergo &c. maior patet: minor probatur: Congregatiuum, &difgrega. tiuum funt extremæ, & contrari® rationes : fed albedo difgregatvifum, & nigredo congregat, ergo &c. nam potentiam vifiuam videtur con-fortare nigredo, at albedo dicitur diigregare; quia diffipat fpiritus vifuales à cerebro de-fcendentes, vt adiuuent organum potentis vi-fiuæ. Secundo probatur refolutio : quæ habent Siami•-Contrarias fuæ compofitionis caufas, illa funt contraria, & extrema inter fe : fed albedo & ni-gredo habent contrarias fuæ compofitionis cau. fas, ergo &c. nam albedo præfertim producitur ex diaphaneitate,& nigredo ex opacitate, dia-phaneitas autem, & opacitas funt extremæ ra-tiones, Aduerte tamen,quòd licet albedo &nt-gredo fint extremi colores, nihilominus dentur quinque intermedi¡ fpecie diftinéli ab illis, vnde feptem erunt veri colores ipecie diftinéli inter fe